ορθογραφία ¶
Από: Sprinter στις 28/01/2011 3:42 μμ.
Μήπως όμως το κακό θα πρέπει να μη το ρίχνουμε όλο σε φίλους συμφορουμίτες αλλά να ρίξουμε και καμπόσο στον.........Κοραή?
Για την ορθογραφία παραδείγματος χάριν, που επικράτησε η λεγόμενη ιστορική ορθογραφία (βασισμένη στην Αττική διάλεκτο της κλασσικής εποχής που ήδη από τους Ρωμαικούς χρόνους υπήρξε αναντίστοιχη της φωνολογίας (προφοράς) των Ελληνικών), ο Γιαννιώτης γιατρός και ποιητής Βηλαράς ήταν ο πρώτος που έγραψε προτείνοντας μια φωνητική γραφή για την καθομιλουμένη της εποχής του και τη διάλεκτο του τόπου καταγωγής του..
Το αυθεντικό κείμενο του Βηλαρά (1771-1823) στην καθομιλουμένη της περιοχής του (Ιωάννινα), για τη φωνητική ορθογραφία, γραμμένο πρώτα με την ορθογραφία του, και ύστερα με τη σημερινή. Ασχέτως αισθητικών, φιλοσοφικών ή φιλολογικών αντιρρήσεων, είναι εκπληκτικό πως όλη η ορθογραφία της Ελληνικής γλώσσας διατυπώνεται σε μισή σελίδα που και παιδιά της 2ας δημοτικού μπορούν να μάθουν.
ΜΗΚΡΗ ΟΡΜΗΝΙΑ
ΓΙΑ ΤΑ ΓΡΑΜΑΤΑ, ΚΕ ΟΡΘΟΓΡΑΦΗΑ
ΤΗΣ ΡΟΜΕΗΚΗΣ ΓΛΟΣΑΣ
ΜΙΚΡΗ ΟΡΜΗΝΕΙΑ
ΓΙΑ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
ΤΗΣ
ΡΩΜΑΙΪΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Ηκοση τρηα ψηφια πρεπη να εχομε στο Αλφαβητο της γλοσας, οπu κρενομε. γιατη τοσα χρηαζuντε σοστα για να παραστησομε ολες τες στηχηακες της φονες, κε ηνε.
Είκοσι τρία ψηφιά πρέπει να έχωμε στο Αλφάβητο της γλώσσας, όπου κρένομε. γιατί τόσα χρειάζονται σωστά για να παραστήσωμε όλες τες στοιχιακές της φωνές, και είναι.
α, β, γ, δ, ε, ζ, η θ, ι, κ, λ, μ, ν, ξ, ο π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ, u. α, β, γ, δ, ε, ζ, η θ, ι, κ, λ, μ, ν, ξ, ο π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ, ου.
Τα πεντε απο ταφτα ονομαζuντε φονηεντα, γιατη προφεροντας τα κε μοναχα κανuν φονη ακερια, δηχος να χρηαζuντε βοηθια απο αλο ψηφη κε ηνε.
Τα πέντε από ταύτα, ονομάζουνται φωνήεντα, γιατί προφέροντάς τα και μοναχά κάνουν φωνή ακέρια, δίχως να χρειάζουνται βοήθεια από άλλο ψηφί και είναι.
α, ε, η ο, u. α, ε, η ο, ου.
Τα δεκαφτα ονομαζuντε σημφονα, γιατη απατα τuς ηνε βuβα, κε χρηαζuντε βοηθια απο φονηεντο για να παραστησuν φονη ακερια, κε ηνε.
Τα δεκαφτά ονομάζουνται σύμφωνα, γιατί απατά τους είναι βουβά, και χρειάζουνται βοήθεια από φωνήεντο για να παραστήσουν φωνή ακέρια, και είναι.
β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ. β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ.
Το ι απο λογu τu μνησκη αφονο, και μοναχο ποτε δεν προφερετε, μονε χρησημεβη για να σχηματηζuντε η δηφθογγες.
Το ι, από λόγου του μνήσκει άφωνο, και μοναχό ποτέ δεν προφέρεται, μόνε χρησιμεύει για να σχηματίζουνται οι δίφθογγες.
Η δηφθογγο ηνε φονη ακερια σηνθεμενη απο διο φονες, οπu τες προφερομε σ’ εναν κερο, σε τροπο οπu ακuγοντε κη διο, δηχος να καμuν, παρα μια φονη μοναχα. Αφτες ηνε ενια.
Η δίφθογγο είναι φωνή ακέρια συνθεμένη από δυο φωνές, οπού τες προφέρομε σ’ έναν καιρό, σε τρόπο οπού ακούγονται κι’ οι δυο, δίχως να κάμουν, παρά μια φωνή μονάχα. Αυτές είναι εννιά.
αι, ει, οι, uι, ια, ιε, ιη, ιο, ιu. αι, ει, ουι, ια, ιε, ιη, ιο, ιου.
Τες δηφθογγες μπορuμε να τες μηρασομε σε διο ταξες ονομαζοντας κηρηες τες προτες τεσερες. αι, ει, οι, uι, γιατη σε ταφτες ακuγοντε παστρηκα κη διο φονες, καθος στες λεξες, ΑΙτος, χΑΙδεβο, πετΑΙ, λΕΙμονη, λΕΙ, ελΕιμοσηνη, ρΟιδο, Οισκε, ακοι, κρuι
Τες δίφθογγες μπορούμε να τες μοιράσουμε σε δυο τάξες ονομάζοντας κύριες τες πρώτες τέσσερες. αι ει οι, ουι, γιατί σε ταύτες ακούγονται παστρικά κι’ οι δυο φωνές, καθώς στες λέξες ΑΙτός, χΑΙδεβο, λΕΙμονη, λΕΙ, ελΕΙμοσύνη, ρΟΙδο, ΟΙσκε, ακΟΙ, κρΟΥΙ.
Κε καταχρηστηκες τες αλες πεντε, ια, ιε, ιο, ιη, ιu, γιατη σε ταφτες το ι, δεν αβγαται φονη, μονε χρησημεβη μοναχα για να καμη μαλακοτερο το φονηεντο, οπu ακολuθαι, καθος στες λεξες, πεδιΑ, πιΕ, αξιΗ, σκολιΟ, ψομιu, κε τλ.
Και καταχρηστικές τες άλλες πέντε, ια, ιε, ιο, ιη, ιου, γιατί σε ταύτες το ι δεν αβγατάει φωνή, μόνε χρησιμεύει μονάχα για να κάμη μαλακότερο το φωνήεντο, όπου ακολουθάει, καθώς στες λέξεις παιδΙΑ, πιΕ, άξιΗ, σκολιΟ, ψομιου, κ.τ.λ.
Η γλοσα μας στο ανακατομα της με ξενες γλοσες επηρε κε ξενες φονες, τες οπηες για να τες γραψομε αναγγαζομαστε να ανταμονομε διο η τρηα ψηφια απο το αλφαβητο μα κ’ ετζη εσηνηθησαμε να τες παραστενομε. Αφτες ηνε πεντε. ντ, γγ, μπ, τζ, ντζ, καθος στες λεξες. μπαλα, μπαρuτη, οντας, τζηταο, γγιονης, ντζηναο.
Η γλώσσα μας στο ανακάτωμα της με ξένες γλώσσες επήρε και ξένες φωνές, τες οποίες για να τες γράψωμε αναγκαζόμαστε να ανταμώνομε δυο ή τρία ψηφιά από το αλφάβητό μας, και έτσι εσυνηθίσαμε να τις παρασταίνωμε. Αυτές είναι πέντε. ντ, γγ, μπ, τζ, ντζ, καθώς στες λέξες. μπάλα, μπαρουτη, οντας, τζηταο, γγιονης, ντζηναο.\
Οσες φονες ληπον μπενuν στη γλοσα μας φτανuν να γραφτuν με τα ηκοση τρηα γραματα τu αλφαβητu μας. Κε ακολuθος ολες αφτες η φονες εχuν τα παραστατηκα τuς σημαδια, ή απο ενα ψηφη μονο, ή απο διο, ή κε περσοτερα. Αφτα τα ψηφια, τα παραστατηκα σημαδια καθε φονης σε μια λεξη βαλμενα, κι’ αραδιασμενα κατα την ταξη, οπu ερχετε το καθενα, γραφuν, κε παραστενuν καθαρα αφτη τη λεξη κατα πος την προφερομε κιολα.
Όσες φωνές λοιπόν μπαίνουν στη γλώσσα μας φτάνουν να γραφτούν με τα είκοσι τρία γράμματα του αλφαβήτου μας. Και ακολούθως όλες αυτές οι φωνές έχουν τα παραστατικά τους σημάδια, ή από ένα ψηφί μόνο, ή από δυο, ή και περσότερα. Αυτά τα ψηφιά, τα παραστατικά σημάδια κάθε φωνής σε μια λέξη βαλμένα κι’ αραδιασμένα κατά την τάξη, όπου έρχεται το καθένα, γράφουν, και παρασταίνουν καθαρά αυτή τη λέξη κατά πως την προφέρομε κιόλα.
Ενας παρομιος αραδιασμος αφτον τον φηφιον, οπu παραστενuν απο μια φονη, μας δηνη κε ταχτηκο γραψημο, ή την ορθογραφηα, στη γλοσα μας. Κε ορθογραφομε εκηνο, οπu θελομε, αν τα βαλομε στο γραψημο μας τα παραστατηκα σημαδια τον φονον, οπu εχη καθε λεξη. Καθε περησιο, η αλο ψηφη απο το καθοληκο, ή οληγοτερο απο τα χρηαζομενα σε καθε λεξη κανuν το γραψημο ανορθογραφο, αλοφονο, ανεσοστο, κε εξαναγγης κακογραμενο, κε βαρβαρο, αφορμης οπu δεν παραστενη πλιο τη λεξη σοστα, καθος την προφερομε κιολα, ή την παραστενη σε τροπο, οπu διαβαζοντας τη την καταλαβενομε αχαμνα, κε μας ξηπναι αχαμνη, κε στραβη ηδεα στο νu μας.
Ένας παρόμοιος αραδιασμός αυτών των ψηφιών, οπού παρασταίνουν από μια φωνή, μας δίνει και ταχτικό γράψιμο, ή την ορθογραφία, στη γλώσσα μας. Και ορθογράφομε εκείνο, οπού θέλομε, αν τα βάλωμε στο γράψιμο μας τα παραστατικά σημάδια των φωνών, οπού έχει κάθε λέξη. Κάθε περίσσιο, ή άλλο ψηφί από το καθολικό, ή ολιγότερο από τα χρειαζόμενα σε κάθε λέξη, κάνουν το γράψιμο ανορθόγραφο, αλλόφωνο, ανέσωστο, και εξανάγκης κακογραμμένο, και βάρβαρο, αφορμής οπού δεν παρασταίνει πλιο τη λέξη σωστά, καθώς την προφέρομε κιόλα, ή την παρασταίνει σε τρόπο, οπού διαβάζοντάς τη την καταλαβαίνομαι αχαμνά, και μας ξυπνάει αχαμνή και στραβή ιδέα στο νου μας.
Αποδηχνετε ληπον φος φανερα απο τα ηπομενα, πος ορθογραφηα ονομαζετε ο τροπος, οπu αναφερα για να γραφομε. οπιον αλον τροπο μεταχηρηστuμε, ηνε ανορθογραφηα. Κε τuτα φτανuν για οσuς θελuν να ορθογραφuν κε να ορθοδιαβαζuν στη ρομεηκη γλοσα.
Αποδείχνεται λοιπόν φως φανερά από τα ειπωμένα, πως ορθογραφία ονομάζεται ο τρόπος, οπού ανάφερα για να γράφωμε. όποιον άλλον τρόπο μεταχειριστούμε είναι ανορθογραφία. Και τούτα φτάνουν για όσους θέλουν να ορθογράφουν και να ορθοδιαβάζουν στη ρωμαίικη γλώσσα.
.........................
BTW, Πολλοί δε γνωρίζουν τον Βηλαρά, οι περισσότεροι όμως ‘Eλληνες ξέρουν τουλάχιστον λίγους στίχους του δημοτικού τραγουδιού, που δεν είναι αυστηρά δημώδες μια και είναι μελοποιημένο ποίημά του:
(ρυθμός τσάμικος)
Πουλάκι ξένο ξενιτεμένο
πουλί χαμένο που να σταθώ
Που ν' ακουμπήσω να ξενυχτήσω
να ξενυχτήσω να μη χαθώ
Βραδιάζει η μέρα σκοτάδι πέφτει
και δίχως ταίρι που να σταθώ
Που να φωλιάσω σε ξένο δάσος
σε ξένο δάσος να μη χαθώ
Γυρίζω να βρω που να καθίσω
να ξενυχτήσω το μοναχό
Κάθε κλαράκι βαστάει πουλάκι
βαστάει πουλάκι ζευγαρωτό
Σήμερα φταίνε τα χιτώνια για τα πιστόνια. Αύριο βλέπουμε